Medicatieveiligheid

Ouderen en mensen met een verstandelijke beperking gebruiken vaak langere tijd verschillende medicijnen naast elkaar. Dit komt doordat ze vaker meerdere ziektes hebben of voor één ziekte verschillende medicijnen krijgen. Hoe meer medicijnen de cliënt gebruikt, hoe groter de kans dat er iets misgaat. Aandacht voor en kennis van medicatieveiligheid is belangrijk om fouten te voorkomen.

De afgelopen jaren is er op verschillende manieren binnen Alliade aandacht geweest voor medicatieveiligheid. Zo zijn alle locaties van Alliade de afgelopen jaren overgegaan tot digitaal aftekenen met als doel de medicatieveiligheid te verhogen, is het proces medicatieveiligheid opnieuw beschreven en zijn er jaarlijkse scholingen voor aandachtsvelders medicatieveiligheid. Ook is er een toetsinstrument medicatieveiligheid ontwikkeld waarmee een hoofd of aandachtsvelder de medicatieveiligheid op zijn of haar locatie zelf kan toetsen.

Wat is er bereikt in 2022?

Alle locaties hebben het toetsinstrument medicatieveiligheid ingevuld om de stand van zaken op hun locatie te meten. De ingevulde toetsinstrumenten vormden de input voor het plan van aanpak medicatieveiligheid.
De taakomschrijving van de aandachtsvelder medicatie is vastgesteld. De tijd die de aandachtsvelder hiervoor beschikbaar krijgt, moet nog worden vastgesteld.
De themadagen medicatieveiligheid voor hoofden hebben plaatsgevonden.
Op basis van de verzamelde informatie bij audits en locatiebezoeken is een scholingsplan opgesteld. In verband met de invoering van ONS en AFAS is de scholing uitgesteld tot medio 2023.
In het kader van het medicatieproces is gewerkt aan de medicatie-review en de samenwerking met apotheken.

Wat verdient nog aandacht?

Het trainen van de aandachtsvelders verdient nog aandacht. Er is een taakomschrijving ontwikkeld binnen het projectteam.

Wat zijn de doelen voor 2023?

Het scholen van de aandachtsvelders op locatie.
Het verder verbeteren van het medicatieproces. Het gaat dan onder andere om het proces rondom de medicatiereview en het werkproces rondom opiaten.
Het verder borgen van medicatieveiligheid binnen de organisatie.

Medicatieveiligheid gaat verder dan het toedienen van de juiste medicatie

‘Ik wil de kennis en kunde van medewerkers rond medicatie op een hoger niveau brengen. Daar wil ik mijn steentje aan bijdragen.’ Jan Sijtsma is apotheker binnen Alliade en lid van de projectgroep Medicatieveiligheid. ‘Medicatieveiligheid draait om samenwerking.’

Flinke slag gemaakt

Medicatieveiligheid betekent dat je samen met iedereen die betrokken is, zorgt dat de juiste cliënt, het juiste medicijn, op het juiste tijdstip, in de juiste hoeveelheid (het aantal pillen) en dosering (het aantal mg) op de juiste manier krijgt toegediend. Dit kan samen met de leverancier zijn, de apotheek en je collega's. Jan: 'Juiste medicatie begint al bij voorschrijven. Met gebruik van Medimo hebben we een flinke slag gemaakt. Maar het toedienen en aftekenen in Medimo is maar een klein onderdeel in het proces. Elk middel heeft een werking en een bijwerking. Op dat laatste moet de zorg letten. De vraag is hoe.'

(Medimo is het systeem voor elektronisch voorschrijven van medicatie en het registreren van het toedienen van de medicatie.)

Rapporteren en evalueren

'Veiligheid zit ook in de keuze van de middelen. Wat geef je iemand? Wat is het doel? Waar streven we naar en wat zijn de bijwerkingen. Dit moeten we rapporteren en evalueren. Bij veel geneesmiddelen is het onduidelijk waarom die zijn voorgeschreven. De zorg moet hier een duidelijke rol in krijgen en bevindingen rapporteren in het dossier. Zij kennen de cliënt. Dat vraagt om samenwerking met de arts, apotheker en gedragskundige. En dat vraagt om kennis en kunde van zorgmedewerkers over medicatie.'

Ga op zoek naar informatie

'In Medimo kun je makkelijk informatie opvragen over een geneesmiddel bij het medicatieprofiel van de cliënt. Je vindt daar ook video's, zogenaamde kijksluiters. Maar kijk ook eens op www.apotheek.nl om de bijsluiter te lezen. De teksten zijn in Jip & Janneke-taal geschreven en een stuk duidelijker dan de bijsluiter in het doosje zelf. En ga bij elkaar langs om het te hebben over medicatieveiligheid. Of je aandachtsvelder bent of niet, want het is een belangrijk onderwerp. Laat je niet belemmeren door tijd en drukte. Misschien heeft je collega de tip om meer te doen in dezelfde uren!'

Nodig mij uit

'We vragen veel van collega's. Daar ben ik mij bewust van. Daarom kom ik zelf ook graag langs op locatie om uitleg te geven over medicatie. Over de risico's, het waarom én we kunnen kijken naar tips bij het toedienen. Ik sluit graag aan om mijn kennis over te brengen. Maar ook om te ondersteunen bij medicatiebeoordelingen. Medicatieveiligheid draait om samenwerking én om kennis en kunde.'